Varis Nedir, Varis Neden Olur ve Nasıl Oluşur?
Varis, toplumda bir çok kişinin maruz kaldığı bir rahatsızlıktır. Varis neden olur ve nasıl oluşur bu yazımızda detaylı bilgiye sahip olabileceğiniz gibi sitemizde bulunan diğer konularda da varis hakkında bir çok detaya ulaşabilirsiniz.
Varis neden olur ve nasıl oluşur sorularına daha doğru cevap verebilmemiz ve iyi anlaşılması> için vücudumuzda bulunan damar yapısının kısaca anlatılması faydalı olacaktır.
İnsan vücudunda iki ana damar grubu bulunmaktadır. Bunlar; toplardamarlar ve atardamarlardır. Birde bu damarlara yardımcı ve damarlar arasında bağlantılıyı sağlayan küçük kılcal damarlar bulunmaktadır.
Atardamarlar kalpte temizlenen kanı vücuda dağıtır. Toplardamarlar ise vücutta kullanılan kanı oksijenlenmek üzere kalbe taşırlar.
Vücutta bulunan kanın kalbe kadar geriye kaçmadan taşınabilmesi için damar kapakçıkları yani valfler bulunmaktadır. Bu kapakçıklar sayesinde kan geriye kaçması engellenir ve damarda kirli kan birikmez. Varis hastalığı toplardamarlarda meydana gelen bir hastalıktır.
Varis Nedir?
Varis toplardamarlarda meydana gelen yapısal bozulmalar ve genişlemelerdir. Toplardamarlar üzerinde 5-10 cm aralıklarla kapakçıklar bulunmaktadır. Bu kapakçıklar kan kalbe taşınırken geriye kaçmasını engeller. Çeşitli sebeplere bağlı olarak kapakçıkların zayıflaması ve görevini yerine getirememesi sonucunda kirli kan kalbe kadar taşınamaz ve geriye kaçmalar meydana gelir. Kalbe taşınamayan kan damarda birikir. Damarda biriken kan ise zamanla toplardamarlarda genişlemeye neden olur. Oluşan bu fizyolojik bozulmalara varis yani toplardamar genişlemesi adı verilir.
Varis Neden Olur?
Bacaklara baskı uygulanmasına neden olan durum veya durumlar kapakçıkların zaman içerisinde gevşemesine, görevini yerine getirememesine neden olmaktadır. Kapakçıkların görevini yerine getirememesi ise kanın damarda birikmesine ve varis oluşmasına neden olmaktadır. Uzun süre oturmak, uzun süre ayakta kalmak, fazla kilolu olmak, hareketsiz yaşam tarzı, genetik faktörler, yaşlılık, hamilelik ve doğum gibi nedenler varis oluşma riskini arttıran faktörlerdir.
Genç Yaşta Varis Neden Olur?
Varis oluşumunun sebepleri her yaşta aynıdır. Ama genç yaşta varis olmasının en önemli sebebi genellikle genetik yatkınlıktır. Anne ve babasında varis görülen bireylerde varis oluşumu daha genç yaşta görülebilir. Varis oluşumunda önemli rol oynayan faktörleri sıralamak gerekirse;
Genetik Yatkınlık Varis Riskini Arttırır
Varis genetik kodlarla bir sonraki nesle taşınan hastalıklardan birisidir. Ailesinde varis riski bulunan bireylerde varis oluşumu görülme riski çok daha fazladır. Bu konuda yapılan bilimsel çalışmalarda ailesel yatkınlığın etkisini destekleyici niteliktedir.
Türkiye’de varis hastaları arasında yapılan bir araştırmada hastaların %75-80inin genetik yatkınlığı olduğu yani aile bireylerinde de varis şikâyeti olduğu tespit edilmiştir. Hem anne hem babasında damar genişlemesi bulunan bireylerde risk %90lara çıkmaktadır.
Uzun Süre Sabit Kalmak
Varisin herkes tarafından bilinen nedenleri uzun süre oturmak ve uzun süre ayakta kalmaktır. Toplardamarlar bacaklardan aldığı kanı kalbe doğru taşır. Uzun süre ayakta kalınması veya oturulması durumunda kanın kalbe çıkışı zorlaşır. Ve kapakçıklara baskı uygulanır.
Zamanla bu durum kapakçıklarda kalıcı hasara neden olarak kanın kalbe sağlıklı bir şekilde taşınmasını engeller. Kalbe taşınamayan kirli kan damarda birikerek toplardamar genişlemesine neden olur.
Uzun süre sabit kalmak zorunda olanların odanın içinde birkaç adım olsa dahi birkaç adım atarak kan dolaşımını desteklemesi önerilmektedir.
Fazla Kilolu Olmak
Vücut kitle indeksinin fazla olması yani kişinin ideal kilosundan fazla olması pek çok sağlık sorununa neden olmaktadır. Fazla kiloların etkilediği sağlık sorunlarından birisi de bacaklarda ortaya çıkan varislerdir. Fazla kilo bacaklara uygulanan baskı ve basıncın artmasına neden olur.
272 varis hastası arasında yapılan bir araştırmada hastaların %60’ının vücut kitle indeksinin 25dden yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca vücut kitle indeksi 25 den fazla olan hastalarda varis ülseri gelişme riskinin de daha fazla olduğu tespit edilmiştir.
Yaşlılık
Varis nüfus genelinde yetişkinlerin %10-20sinde görülen bir sağlık sorunudur. Oranların kadınlarda erkeklerden daha yüksek olduğu da tespit edilen bilgiler arasındadır. Yaşın ilerlemesi ile birlikte varis görülme sıklığı neredeyse her iki insandan birinde olacak şekilde sıktır. Yapılan araştırmalar 40 yaş üstü bireylerde sorunun görülme sıklığının %50 civarında olduğunu tespit etmiştir.
Gebelik ve Normal Doğum
Gebelik sürecinde yaşanan hormonal değişimler damarların genişlemesine neden olmaktadır. Damarların genişlemesi ise varis oluşumuna uygun zemin hazırlamaktadır. Ayrıca bebeğin varlığı ile birlikte anne vücudundaki kan miktarında artış görülmektedir. Kan miktarının artması toplardamarlara uygulanan baskının artmasına ve varis oluşmasına neden olmaktadır.
Bazı hastalarda gebelikle ortaya çıkan damarların bir kısmı gebelik süreci sonrasında kendiliğinden yok olmaktadır. Ancak büyük çoğunluğunun tedavi edilmesi gerekmektedir.
Bu yazımızı okuyarak varislerin neden ve nasıl oluştuğu hakkında bilgilendiyseniz, varis tedavisi yazımızı incelemenizi öneririz.
Varis Belirtileri Nelerdir?
Varis belirtileri hastadan hastaya değişiklik gösterebilir. Bazı hastalarda bazı belirtiler görülebilirken, bazılarında hepsi görülebilir, bazı varis hastalarında ise geniş damarların görünmesi dışında diğer belirtiler olmayabilir. Varis belirtileri aşağıda ki gibi sıralanabilir;
- Bacaklarda mor ve mavi renkte şişlikler
- Bacaklarda ağrı, sızlama
- Ağırlık ve yorgunluk hissiyatı
- Şişlik, kaşıntı ve uyuşukluk
- Özellikle geceleri ortaya çıkan kramp
- Ayaklarda yanma
- İlerleyen ve deriye yakın damarlarda kanama
Yazımızda varis nedir, neden olur ve belirtileri nelerdir gibi konulara detaylı bir şekilde değinerek varis hastalarını bilgilendirmeye çalıştık. Varis tedavisi bağlantısına tıklayarak tedavi hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz. Dilerseniz bize WhatsApp numaramız üzerinden de ulaşabilir bilgi ve randevu alabilirsiniz.
Bilimsel kaynak:
AKBULUT, B., TOK, M., UÇAR, H. İ., DURUKAN, B., & BÖKE, E. SIK GÖRÜLEN VENÖZ SİSTEM HASTALIKLARI: GÖRÜLME SIKLIĞI, RİSK FAKTÖRLERİ VE TEDAVİ.