Varis özellikle kadınlar arasında oldukça yaygın olan bir sağlık sorunudur. Genel nüfusun yaklaşık olarak %20sini, kadın nüfusunun ise yaklaşık olarak %50sinin etkilemektedir. Bazılarından varisler başlangıç düzeyinde olmasından dolayı ağrı ya da şikayete neden olmazken, bazı hastalarda yürüme zorluğuna neden olacak düzeyde ağrıya neden olabilmektedir. Varislerden kurtulmanın tek yolu bilimselliği kanıtlanmış tıbbi tedaviler ile tedavi olmaktır.
Ancak tedavi süreci başlatılana kadar varis şikayetlerini azaltmak ve ilerleme hızını azaltmak için doktorlar bazı önerilerde bulunmaktadır. Bu yazımızda varis şikayetlerinden kurtulmak ve ilerlemesini engellemek için 10 öneriden bahsedilecektir.
Günümüz şartlarında görülme oranları giderek artan varis giyinme tarzımızdan oturma şeklimize kadar pek çok faktörden etkilenmektedir. Özellikle birçok insanın şikayetçi oldu fazla kilolar ve hareketsizlik varis hastalığının en önemli nedenlerindendir. Bazı hususlara dikkat edilmediğinde ise varisler artabiliyor.
Varis hastalığı ilk etapta yalnızca estetik kaygıya neden olurken zaman içerisinde dikkat edilmez ve tedavi edilmez ise sağlık açısından da insanları rahatsız edecek boyutlara ulaşmaktadır. Bu nedenle varis hastalarının önerileri dikkate alması ve mümkünse varislerden kalıcı olarak kurtulmak için tedavi olmaları önerilmektedir.
Varis toplardamar kapakçıklarının bozulması ve kanın kalbe taşınırken geriye kaçarak damarda birikmesidir. Yüzme, yürüyüş, bisiklet sürme gibi bacak kaslarını çalıştıran egzersizler kanın kalbe doğru pompalanmasını kolaylaştırmaktadır. Bu sayede varis oluşma riskini en aza indirmekte ve varis kaynaklı şikayetlerin azalmasına neden olmaktadır. Düzenli olarak spor yapılması genel olarak kan akışını düzenler ve kalp damar sağlığını korur.
Bacakların altına yükselti koyulmasından kasıt bacakların kalp seviyesinden yüksek olmasını sağlamaktır. Bu sayede kanın kalbe gidişi kolaylaşır be kanın damarda birikmesi önlenir. Böylece varislerin neden olduğu bacak ağrısı büyük ölçüde engellenebilir.
Bacaklarda ortaya çıkan ağrıların varis kaynaklı olup olmadığı ev ortamında bu şekilde dinlenme yapılarak anlaşılabilir. Eğer bu şekilde dinlendirilen bacaklarda ağrı hafifliyor ise varis kaynaklı olduğu düşünülmektedir.
Varis halk arasında genellikle öğretmen hastalığı olarak bilinmektedir. Oysa yalnızca uzun süre ayakta ders anlatan öğretmenler değil, uzun süre ayakta ve oturarak sabit kalınmak zorunda olan bütün meslekler varis açısından risklidir. Uzun süre sabit kalınması kanın kalbe çıkışını zorlaştırır. Bu durumda kanın geriye kaçmasına ve varis oluşturmasına neden olur.
Alınan küçük önlemlerle bu riskten kurtulmak mümkündür. Örneğin asansör yerine merdivenleri kullanmak alışkanlık edinilebilir. Ya da uzun süre sabit kalınmak zorunda olunan zamanlarda en azından yarım saatte bir olsa da oda içerisinde 5 10 adım atılması faydalı olacaktır. Tabi ki en etkili hareketli olma yönteminin düzenli spor ve yürüyüş yapmak olduğu unutulmamalıdır.
Fazla kilolar sağlık açısından risklidir. Risk oluşturan durumlardan biriside varis hastalığıdır. Fazla kilolu kişilerde bacaklara uygulanan baskı miktarı daha fazladır. Bu nedenle varis oluşma riski çok daha fazladır.
9935 kişi arasında yapılan bir varis araştırmasında varis bulgusu olan hastaların %63ünün vücut kitle indeksinin (VKI) normalden daha fazla olduğu yani kişilerin fazla kilolu oldukları tespit edilmiştir. Bu alanda yapılan çalışmalar fazla kilonun hem varis hem de kalp damar hastalıklarının görülme riskini arttırdığını ortaya koymaktadır.
Sağlıklı beslenerek ve düzenli spor yaparak hem fazla kiloların önüne geçilebilir hem de kalp damar sağlığı korunabilir.
Sıcak damarların gevşemesini sağlamaktadır. Özellikle varis grubunda olanlar için damarların gevşemesi istenen bir durum değildir. Uzun süre hamam sauna gibi sıcak alanlarda kalınması varis riskine neden olmaktadır. Ayrıca varisi olan hastalarında varislerinin ilerlemesine neden olmaktadır. Bu nedenle risk grubunda olanların uzun süre bu tür alanlarda bulunmamaları önerilmektedir.
Yüksek topuklu ayakkabılar bacak kaslarının yetersiz çalışmasına neden olmaktadır. Kasların yetersiz çalışması kanın kalbe pompalanmasını zorlaştırmaktadır. Bu nedenle yüksek topuklu ayakkabıların özellikle uzun saatler ve sık sık kullanılması önerilmemektedir.
Bacakları sıkan dar kıyafetler dolaşımı olumsuz yönde etkileyerek varis oluşma riskini arttırmaktadır. Bu nedenle dar kıyafetler yerine bol, dolaşımı engellemeyecek kıyafetler giyilmesi önerilmektedir.
Bacaklara soğuk uygulanması genellikle tedavi edici bir uygulama olarak algılanmaktadır. Ancak soğuk uygulamak ya da bahsedilen diğer yöntemler tedavi edici değil yalnızca şikayetleri ve hastalığın ilerleme hızını yavaşlatmaktadır. Varis hastalığı fizyolojik bir rahatsızlıktır. Bu nedenle tedavisi ancak doktor müdahalesi ile mümkündür.
Bacaklara soğuk uygulanması damarların daralmasına ve yaşanan şikayetlerin geçici olarak hafiflemesini sağlamaktadır.
Özellikle uzun ve yorucu günlerin sonunda bacaklara soğuk duş tutulması ciddi bir rahatlama sağlayacaktır.
Varis çorabı tek başına tedavi edici bir ürün değildir. Ancak tedaviden sonra destekleyici ürün olarak ya da hastalığı ilerlemesini ve yayılmasını engellemek amaçlı kullanılmaktadır.
Varis çorapları özel basıncı çoraplardır. BU sayede dolaşımın düzgün bir şekilde devam etmesini sağlarlar. Doğru ve düzenli kullanılması ile hastalığın ilerlemesi büyük ölçüde engellenebilir.
Varis çorapları farklı basınçlarda ve değişik formlarda olabilmektedir. Bu nedenle doktor tavsiyesi üzerine uygun olan şekilde kullanılması önerilmektedir.
Varis tedavi edilmedikçe ilerleme eğiliminde olan bir hastalıktır. Tedavisi ise yalnızca doktor müdahalesi ile mümkündür. Bu nedenle erken dönemde doktora başvurulması sorun ilerlemeden çözülmesi ve yaşam kalitesini etkilememesi açısından faydalı olacaktır.