Makatta Kanama Neden Olur?

Makatta kanama kabızlık gibi önemsiz bir nedene bağlı olabileceği gibi basur, makat çatlağı, kolon kanseri gibi daha ciddi nedenler kaynaklı da olabilir. Bu tür risklerin olduğu göz önüne alınarak bir haftadan uzun süren kanamalarda mutlaka uzman bir hekime başvurulmalıdır.

Kanamanın şiddeti ve rengi neden olan hastalığa göre farklılık gösterebilmektedir. Kanama dışkılama sırasında yoğun bir şekilde olabileceği gibi gün içerisinde iç çamaşırının lekelenmesi şeklinde de görülebilir. Bazı kanamalarda ağrı şikayeti görülürken (bkz. makat çatlağı) bazı kanamalarda ağrı şikayeti görülmez.

Yazımızın devamını inceleyerek makat bölgesinde ortaya çıkan kanamalar hakkında genel bir bilgi sahibi olabilirsiniz.

Makatta Kanamaya Neden Olan Hastalıklar

• Basur (makatta kanama şikayetinin en sık görülen sebebidir.)
• Makat Çatlağı
• Makat Kanseri
• Kondilom
• Fistül
• Mayasıl
• Kronik Kabızlık
• Makat İçerisinde Polipler

Makattan Kanama Yapan Hastalıklarda Kanama Nasıl Görülür?

Basur Kanaması

Basur kabızlığa bağlı olarak aşırı ıkınma sonrasında makat içerisinde bulunan memeciklerin şişerek makat dışına sarkmasıdır. Basur hastalığı bu memeciklerin makattan sarkması durumuna göre 1den 4 e kadar derecelendirilmektedir. Makatta kanama her evrede görülebilir. Ancak ağrı şikayeti ilk evrelerde görülmezken 4. evre hemoroidlerde kişinin hayat kalitesini etkileyecek düzeyde ağrı şikayeti görülebilir.

Basur hastalığı ilk evlerde ameliyatsız bir şekilde lazerle tedavi edilebilir. Lazere uygun olmayan hastalarda ise bir diğer ameliyatsız basur tedavisi olan lastik bantla basur tedavisi tercih edilir. Her iki yöntemde kesi ve dikiş olmadan, klinik ortamında kolaylıkla uygulanabilir. Çok ileri basur şikayetlerinde ise THD ameliyatı uygulanır. Basur şüpheniz varsa erken dönemde uzman bir hekime başvurarak ameliyatsız bir şekilde hemoroid hastalığınızdan kurtulabilirsiniz.

Basur tedavisi hakkında detaylı bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Basur memeciğinin derisi pürüzsüz ve zariftir. Bu nedenle sürtünme yada aşırı ıkınma ile kanama görülmesi muhtemeldir.

Her basurda kanama olmaz. Ancak basur hastalığına bağlı olarak görülen kanama fışkırır tarza yada damlama şeklinde olan açık kırmızı renktedir.

Makat Çatlağı

Makat çatlağı kabızlığa bağlı olarak sertleşen dışkının makattan geçişi esnasında anüs derisinde oluşturduğu yara ve yırtıklardır. Bu yara ve yırtık dışkılama esnasında kanar ve oldukça can yakıcı bir ağrıya neden olur. Dışkılamanın yapılması için makat kasları istemsizce kasılır. Bu kasılmalar yüzünden makatta oluşan yaralar maalesef ki kolaylıkla kendi kendine iyileşemez ve makatta kanamaya neden olabilir.

Akut yani yeni oluşan makat çatlağı şikayetlerinde anuflex krem kullanımı ile %70-80 oranında iyileşme sağlanabilir. Krem ile sonuç alınamayan vakıalarda ise ameliyatsız makat çatlağı tedavisi olarak botox enjeksiyonu ile tedavi tercih edilir. Çok ileri düzey makat çatlağının tedavisi ise hastane ortamında ameliyatla yapılmaktadır.

Makat bölgesinde yapılan ameliyatlarda makat kaslarının zarar görme riski bulunur. Makat kaslarının zarar görmesi kalıcı gaz ve dışkı kaçırma sorununa neden olabilir. Bu nedenle makat bölgesi hastalıklarının tedavisinde öncelik kesi ve dikiş olmayan ameliyatsız tedavi yöntemleridir.

Makat çatlağı teşhis ve tedavisi hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.

Bu ağrı hastalar tarafından genellikle cam kesiyormuş gibi bir ağrı olarak tanımlanmaktadır. Kanama basurdan daha az olmasına karşın ağrısı basurdan oldukça fazladır. Ağrı şikayetini hafifletmek ve kolay dışkılama için anuflex kremle rahatlama sağlanabilir. Ancak sorundan tamamen kurtulmak için doktor kontrolünde tedavi önerilir.

Kansere Bağlı Makat Kanaması

Makat bölgesi ile bağlantılı kanser türleri şunlardır; makat (anüs) kanseri, rektum ve bağırsak kanseri, kolan kanseri. Anüs kanseri nadir görülen bir kanser türüdür. Ancak Kolon ve Bağırsak kanseri ise daha yaygın görülen bir kanser türüdür.

Makat bölgesinde yada bağırsağın son kısmında oluşan kanserleri geniş çaplı ve hassas bir yara gibi düşünebiliriz. Bu hassas yara dışkılama esnasında basit bir sürtünme ile bile kanamayabilmektedir. Makatta kanama sorunu kanserle ilişkili olabilmesi ihtimalinden dolayı bu tür şikayetlerin göz ardı edilmemesi oldukça önemlidir.

Perianal Fistül

Perianal fistül makat bölgesinde görülen en zorlu hastalıktır. Perianal fistül makat ve bağırsak arasında oluşan iki ucu açık bir kanaldır. İki ucu açık olan bu kanalda devamlı şekilde akıntı ve iltihap gelmektedir. Bu nedenle hastaların makat bölgesinde sürekli ıslaklık, kötü koku, kaşıntı gibi şikayetler görülmektedir.

İltihap akışına bağlı olarak hassaslaşan bölgede sık olmasa da akıntı ile karışık makatta kanama şikayeti de görülebilmektedir. Ek olarak hassaslaşan bölgede sürtünmeye neden olan kıyafetlerde hafif düzeyde kanamaya neden olabilir.

Perianal fistül teşhis ve tedavisi hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.

Anal Dermatit – Mayasıl

Mayasıl sorunu halk arasında sıklıkla basur hastalığı ile karıştırılır. Oysa iki hastalık birbirinden oldukça farklıdır. Basur makat içerisinde bulunan damarsal yapıların aşırı ıkınmaya bağlı olarak makat dışına sarkmasına bağlı olarak oluşan bir hastalıktır. Mayasıl ise ciltte ortaya çıkan ve kaşıntıya neden olan alerji benzeri bir deri hastalığıdır.

Tahriş olan ve hassaslaşan ciltte sürtünmeye bağlı olarak hafif düzeyde ya da iç çamaşırına bulaşacak düzeyde makatta kanama şikayeti görülebilir. Mayası sorunu için hem kaşıntıyı önleme hem de cildi yatıştırma etkisi olan pruzon pomad krem kullanılması önerilir.

Kondilom (Anal Siğil)

Makat bölgesinde görülen en sorunlu hastalıklardan birisi de kondilom yani anal ve genital siğillerdir. Bu siğiller HPV virüsüne bağlı olarak oluşan lezyonlardır. Yapısal olarak normal siğillerle benzer olmasına karşın bu bölgede oluşan siğillerin diğer siğillerden farklı olarak kanserleşme riski bulunmaktadır.

Anal bölgede görülen siğiller pürüzlü (karnabahar gibi) bir yapıdadır. Tek tek yada yaygın olarak bulunabilir. Anüs bölgesi nemli bir bölgedir. Bu nedenle bu alanda bulunan siğiller oldukça hızlı bir şekilde yayılabilir, bulaşabilir. Ayrıca tedavi edilmedikçe kanserleşme riski bulunur. Bu nedenle anal ve genital bölgede görülen lezyonlar için vakit kaybetmeden uzman bir hekime başvurulması önerilir.

Kondilomlar kaşıntıya neden olan deriden kabarık lezyonlardır. Bu nedenle kaşınma esnasında koparak makatta kanamaya neden olabilir. Basur ya da makat çatlağı gibi yoğun bir kanamaya neden olmaz. Daha çok iç çamaşırına bulaşma şeklinde görülür. Ancak büyük bir lezyonun hasar alması ya da kopması durumunda daha yoğun bir kanama görülebilir.

Kondilom yani HPV kaynaklı kanser riskini önlemek için dünya sağlık örgütü tarafından çocukluk yaşından itibaren yapılabilen GARDASİL aşısı önerilmektedir. Bu sayede HPV kaynaklı kanserlerin büyük oranda önüne geçilmektedir.

Kondilom teşhis ve tedavisi hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.

Makatta Kanama Şikayeti İçin Hangi Doktora Gidilir?

Makatta kanama şikayeti için genel cerrahi branşının alt dalı olan Proktoloji bölümü tercih edilmesi önerilir. Proktoloji genel cerrahinin makat hastalıkları alanı ile ilgilenen alt branşıdır. Makat hastalıkları birbiri ile oldukça benzerlik göstermektedir. Bu nedenle doktor tercih ederken proktoloji uzmanı tercih edilmesi doğru teşhis ve tedavi açısından önemlidir. Ayrıca proktoloji uzmanı bir hekim tercih edilmesi sayesinde ameliyatsız tedavi yöntemleri ile tedavi olunabilir.

Dışkılama Sonrasında Peçetede Kan Görülmesi Tehlikeli Midir?

Dışkılama sonrasında peçetede kan görmek genellikle makat çatlağı hastalığını düşündürür. Bu hastalık tehlikeli yani kansere dönüşen bir hastalık değildir. Ancak oldukça ağrılı ve hayat kalitesini düşüren bir hastalıktır. Bu nedenle tehlikeli olmasa daha hastalar tarafından en kısa sürede tedavi edilmesi önerilir.

Dışkılama sonrası peçetede kan görmek makat çatlağının düşündürse de hastayı görmeden, muayene etmeden net bir şey söylemek sağlıklı olmayacaktır. O yüzden bir haftadan uzun süren kanama şikayetleri için uzman hekime başvurulması önerilir.

Makatta Kanama Nasıl Teşhis Edilir?

Makatta kanama sorununun nedeninin tespit edilmesi için öncelikle hasta hikayesi dinlenir ve fiziksel muayene yapılır. Bu aşamada fiziksel muayene yeterli görülmezse anoskop muayenesi yapılır. Anoskop muayenesi sayesinde makatın son on santimlik kısmı görüntülenebilir.

Anoskop muayenesinin yeterli görülmediği durumlarda daha detaylı bilgi edinebilmek için kolonoskopi uygulaması yapılması önerilir.

Bakteri ve enfeksiyonlardan şüphelenilen durumlarda ise rektal kültür çubuğu ve dışkı testi gibi uygulamalara başvurulur.

Makatta Kan Gelmesi Tehlikeli Midir?

Bazı kanamalar kabızlık gibi geçici bir sorun kaynaklı iken bazı kanamalar kanser bağlantılı olabilir. Bu nedenle kanser riski göz ardı edilmemeli ve bir haftadan uzun süren kanama şikayeti için doktora başvurulmalıdır.

Makatta Kanama Kendi Kendine Geçer Mi?

Kanamanın altında yatan bir hastalık öyküsü yoksa kendiliğinden geçebilir. Ancak altta yatan bir hastalık varsa kendi kendine geçmez. Mutlaka hastalığın tedavi edilmesi gerekir.

Makatta Kanama Nasıl Engellenir?

Kabızlık makattan kan gelmesinin ve makat hastalıklarının bazılarının temel sebebidir. Bu nedenle kabızlığın önlenmesi ile buna bağlı kanamalar da engellenmiş olur.

Kabızlıktan korunmak için lifli gıda yönünden zengin bir şekilde beslenilmesi gerekir. Ayrıca bol sıvı tüketilmesi ve daha hareketli bir yaşam tarzı tercih edilmesi önerilir.

Anoskop Muayenesi Nasıl Yapılır?

Makat hastalıklarında teşhis için anoskop muayenesi oldukça önemlidir. Klinik ortamında kolaylıkla uygulanabilir. Detaylı bilgi için konu ile ilgili aşağıda paylaşılan videomuzu inceleyebilirsiniz.

Kaynaklar

Sabry, A. O., & Sood, T. (2023). Rectal Bleeding. In StatPearls [Internet]. StatPearls Publishing. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK563143

Walsh, C. J., Delaney, S., & Rowlands, A. (2018). Rectal bleeding in general practice: new guidance on commissioning. British Journal of General Practice, 68(676), 514-515. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6193784